تناقض گویی درباره وضعیت تولید بنزین سرطان زا

فرستنده:فاطمه تابع بردبار

org-z1397388186677b0d011f5ba55c2de221ad8d63a3c196316330

کلمه-گروه اجتماعی: تنها چند ساعت پس از انتشار خبر توقف تولید بنزین پتروشیمی خبر تکذیب شد. روز گذشته سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت که تولید بنزین پتروشیمی از ابتدای امسال در کشور متوقف شد و برای جبران کمبود ناشی از حذف این بنزین ، دولت مجوز وارد کردن روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین را به وزارت نفت داده است .بر اساس مجوز صادر شده از سوی دولت برای واردات بنزین، قرار است بنزین با استاندارد یورو ۵ وارد کشور شود و با بنزین یورو ۴ تولید داخل مخلوط و سپس مصرف شود. مخلوط این دو نوع بنزین موجب بالا رفتن کیفیت بنرین تولید داخل می شود…

ولی معاون وزیر نفت، توقف تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی از ابتدای سال جاری را رد کرد و با اعلام اینکه در سال ۹۳ بنزین وارداتی جایگزین بنزین تولیدی در پتروشیمی‌ها خواهد شد، گفت: “سال ۹۳ حجم واردات بنزین با افزایشی حدود ۳ برابری به ۱۰ تا ۱۱ میلیون لیتر در روز می رسد.”

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با اشاره به موافقت قطعی دولت برای افزایش واردات بنزین تا روزانه ١٠ میلیون لیتر، می گوید: بنزین وارداتی جایگزین بنزین تولیدی پتروشیمی ها در سال جدید خواهد شد.

عباس کاظمی اظهار داشت: واردات بنزین در سال گذشته روزانه ٣,۵ میلیون لیتر بود که در صورت تصویب نهایی، این میزان به ١٠ میلیون لیتر در روز خواهد رسید.

وی با بیان اینکه در سال ٩٢ روزانه ۶,٢ میلیون لیتر بنزین به عنوان اکتان افزا از پتروشیمی ها دریافت و با بنزین تولیدی پالایشگاه ها مخلوط می شد، افزود: قرار است در سال جدید این میزان بنزین از خارج کشور وارد شود.

و بدین ترتیب بیشترین حجم بنزین مصرفی وارداتی خواهد بود تا شاید اندکی از این حجم آلودگی هوای کلان شهرها کاسته شود.

هیچ آمار رسمی منتشر نشد که آلودگی هوا جان چند هزار نفر در ایران را در این چند سال گرفته است.برای همه آنانی که از آلودگی جان دادند بر برگه فوت شان نوشتند مرگ بر اثر ایست قلبی ولی بالاخره آمارهای غیر رسمی و بسیار پایین تر از وضع موجود هم گاهی منتشر می شد.

دکتر حسن آقاجانی مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل دفتر وزارتی در دولت قبل در سال ۹۱ که یکی از سالهایی بود که آلودگی هوا به اوج خود رسیده بود اعلام کرد:” حدود پنج درصد کل علل مرگ و میر را ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ و ۱۰ میکرون تشکیل می‌دهند. در سال ۹۰ حدود ۲۳۱۸ مورد مرگ به علت ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ میکرون (PM) و ۲۱۴۲ مورد مرگ مربوط به ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون (PM) بوده است که با توجه به شرایط آب و هوایی تهران و تکالیفی که برای مجموعه‌ها و دستگاه‌های مختلف در نظر گرفته شده، حتی یک مورد مرگ هم زیاد است. ” او همان موقع تایید کرده بود که در برخی بیمارستان‌ها از جمله مرکز قلب تهران طی چند روز اخیر مراجعات قلبی حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است. در مجموع کهنسالان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و تنفسی در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

او در این مصاحبه خود با ایسنا خبر از مرگ ۴۴۶۰ نفر بر اثر آلودگی هوای تهران می دهد.این آمار فقط مربوط به یک سال است.

دولت نهم و دهم ،دولت بی تدبیری که آلودگی هوا را به ارمغان آورد

به دنبال افزایش تحریمهای بین‌المللی در ۶ مجتمع پتروشیمیایی شازند اراک، جم، برزویه ،امیر کبیر، واحد آروماتیک بندر امام و بوعلی سینا با ظرفیت تولید روزانه ۱۵ تا ۱۷ میلیون لیتر بنزین و ۹ میلیون لیتر گازوئیل آغاز شد. قانون تحریم همه‌جانبه ایران در سال ۱۳۸۹ به تصویب کنگره آمریکا رسید. این تحریم‌ها رئیس جمهور آمریکا را قادر می‌سازد تا شرکت‌های خارجی که به ایران بنزین و دیگر فراوردهای نفتی پالایش شده را صادر می‌کنند، مجازات کند. در سال ‍۱۳۸۹ در حالی که ایران چهارمین صادرکننده بزرگ نفت در جهان و دومین در اوپک بود، ظرفیت پالایش نفت به اندازه کافی برای پاسخ‌گویی به تقاضای خود را نداشت، و بر اساس گزارش‌ها ۴۰٪ بنزین و ٪۱۱ سوخت گازوییل مصرفی خود را وارد می‌کرد. ایران در حال دو برابر کردن ظرفیت تولید بنزین تا ۴۸۰ هزار متر مکعب در روز تا سال ۲۰۱۲ میلادی است، که در آن نقطه ممکن است تبدیل به یک صادر کننده خالص بنزین شود.

پیش از تصویب تحریم بنزین علیه ایران، مسعود میر کاظمی، وزیر نفت، اجرای طرح ضربتی افزایش تولید بنزین یا همان طرح تولید بنزین از طریق واحدهای پتروشیمی را اعلام کرده بود. وی اعلام کرد:

ما در مرحله اول این طرح همه واحدهای پتروشیمی را درگیر نکرده‌ایم و تولید را با ۱۴ میلیون لیتر در روز شروع کرده‌ایم که با در نظر گرفتن ۴۴ میلیون لیتر تولید فعلی پالایشگاه‌ها، توان تولید بنزین داخلی به ۵۸ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر در روز می رسد که به این ترتیب جمهوری اسلامی عملاً موضوع تحریم بنزین را بی اثر می کند.

اما همان موقع همه بسیاری بر این طرح اعتراض کردند چراکه توان تولید را می دانستند و خبر از کیفیت ها داشتند.

در مصاحبه‌ای که در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۸۹ با فریبرز پناهی -مجری طرح بنزین پتروشیمیایی- انجام شد؛ وی در باره‌ی درصد بالای ترکیبات آروماتیکی در این بنزین‌ها چنین گفته بود که:

در این واحد بنزینی تولید می‌شود که ترکیبات آروماتیکی آن تا حدودی بالا است. اما این بنزین به عنوان بنزین نهایی تحویل جامعه نمی‌شود که مردم از درصد بالای ترکیبات آروماتیکی آن نگران باشند. در واقع این بنزین وارد واحد پول پالایشگاه‌های دیگر می‌شود و با بنزین اکتان پایین ترکیب شده و یک بنزین استاندارد با درصد مواد آروماتیک پایین و اکتان نرمال تولید می‌شود که با استاندارد یورو نیز مطابقت دارد.

اما وی پس از یک سال؛ آلوده بودن بنزین تولیدی را تایید کرد و طی مصاحبه‌ای دلیل آلودگی بنزین پتروشیمیایی را چنین عنوان کرد که روند اجرایی تولید بنزین در مجتمع های پتروشیمی بدون استفاده از روند اصلاح و بهسازی بود. طرح بنده این نبود که استفاده کردند. در واقع همان چیزی که در پتروشیمی ها تولید می‌شد را بدون هیچگونه روند اصلاحی و رساندن آن به استانداردهای روز تحویل پالایشگاه ها می‌دادند.

نتایج تکان‌دهنده تحقیق درباره بنزین و گازوئیل داخلی

در نخستین روزهای کاری سال جاری نتایجی درباره بنزین تولید ایران و آلودگی هوا منتشر شد که بسیاری از ادعاهای قبلی را رد ویا تایید کرد.

تحقیقات انجام‌ شده در دانشگاه صنعتی شریف حاکی از آن است که میزان گوگرد موجود در بنزین و دیزل نمونه‌برداری شده از ۱۰ جایگاه سوخت‌رسانی در تهران که شامل بنزین و دیزل معمولی و نیز سوخت معرفی‌شده تحت عنوان یورو ۴ است به شدت با استانداردهای تعریف‌ شده فاصله دارد. این میزان در بنزین معمولی و یورو ۴ تا ۲۰ برابر و در دیزل تا بیش از ۸۰۰ برابر میزان استاندارد بوده است.

در تحقیقات دانشگاه صنعتی شریف، نمونه‌های بنزین و دیزل توزیع‌شده در ۱۰ جایگاه شهر تهران از میانه سال ۱۳۹۰ تا دی ماه سال ۱۳۹۲ بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد، در نمونه‌های سال ۱۳۹۰ میزان گوگرد سوخت دیزل به بیش از ۸۰۰۰ قسمت در میلیون (ppm) می‌رسد که بسیار بالاتر از حد استاندارد دیزل پاک ۱۰ قسمت در میلیون است. این روند در سال ۹۲ تغییری نکرده است. همچنین بررسی نمونه‌های بنزین سال ۱۳۹۰ سطح گوگرد بنزین را در حدود ۱۸۰ قسمت در میلیون نشان می‌دهد. این میزان نیز از حد استاندارد که ۱۰ قسمت در میلیون هست بسیار فراتر رفت استه. جالب آنکه میزان گوگرد در بنزین‌های سوپر، یورو۴ و معمولی، در سال ۹۰ تفاوت چندانی با یکدیگر نمی‌کنند؛ اما در سال ۹۲ با بهبود کیفیت بنزین یور۴ و سوپر، سطح گوگرد در آن‌ها به کمی بیشتر از ۲۰ قسمت در میلیون می‌رسد که البته این میزان نیز حداقل دو برابر میزان استاندارد است. در میزان گوگرد بنزین معمولی نسبت به سال‌های ۹۰ و ۹۱ تغییری مشاهده نمی‌شود. تحقیق مذکور نشان می‌دهد محتوای بنزن (ترکیب حلقوی معطر که جزو مواد سمی و احتمالاً سرطان زا محسوب می‌شود) در نمونه‌های مختلف بنزین بجای حد ۱ درصد حجمی استاندارد بین ۱٫۸ تا ۲.۹ درصد حجمی نوسان می‌کند. این عدد تنها در نمونه‌های بنزین یورو۴ سال ۹۲ به میزان زیادی کاهش‌یافته و به شرایط استاندارد رسیده است. بنزن ماده‌ای است که باعث افزایش عدد اکتان بنزین می‌شود اما حدود مجاز استاندارد، به دلیل تبعات سلامتی، استفاده از این ماده را محدود می‌کنند.