21 استان در تنش شدید آب

مهر و آبان، ماه‌های برزخی بارش در ایران بوده است؛ گرچه در روزهای نخست آذر، توده‌های بارشی به کشور آمد اما هنوز بخش زیادی از استان‌های کشور درگیر تنش آبی است.

ارسال کننده : نادر زندی

سال گذشته در چنین روزهایی از ابتدای مهر تا پایان آبان، فقط سه استان در وضعیت کمبود و هشت استان در وضعیت تنش شدید آب بودند. کاهش شدید حجم بارش‌ها در دو ماه ابتدای سال آبی جاری (مهر و آبان 95)، باعث شده که هفت استان کشور در وضعیت کمبود شدید آب قرار گیرند. بر‌اساس آخرین آمار و اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای مهر امسال که زمان آغاز سال آبی 96-95 نیز محسوب می‌شود، درمجموع 13 میلی‌متر بارش گزارش شده که این میزان در دو ماه اول سال گذشته، 69 میلی‌متر بوده است. 
براین‌اساس، شرکت مدیریت منابع آب ایران با تعریف شاخص‌های مختلفی همچون روند بارش استان، حجم ذخیره سدها و میزان رواناب‌های سطحی، موجودی منابع آب استان‌های مختلف کشور را بر‌اساس دسترسی و تأمین آب رتبه‌بندی می‌کند که در این میان، هفت استان کشور ازجمله اصفهان، بوشهر، خراسان‌شمالی، زنجان، قزوین، هرمزگان و یزد با کمبود شدید آبی روبه‌رو هستند و وضعیت نامناسب‌تری نسبت به سایر استان‌های کشور دارند. این گزارش حاکی از آن است که 21 استان کشور شامل آذربایجان‌‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، ایلام، تهران، البرز، چهارمحال‌و‌بختیاری، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، خوزستان، سیستان‌و‌بلوچستان، فارس، قم، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه‌و‌بویراحمد، گلستان، گیلان، لرستان، مرکزی و همدان نیز با تنش آبی شدید روبه‌رو هستند. براساس این گزارش، سال گذشته در چنین روزهایی، از ابتدای مهر تا پایان آبان‌ فقط 3 استان در وضعیت کمبود و 8 استان در وضعیت تنش شدید آب بودند ولی در سال جاری با افزوده شدن 17 استان دیگر به این لیست، تعداد استان‌های دارای تنش آبی شدید و کمبود آب به 28 استان رسیده است. با وقوع بارش‌های مناسبی که در روزهای اخیر در نیمه شمالی کشور ثبت شده است، این امیدواری به وجود آمده تا حداقل بخشی از کمبود بارش‌ها از ابتدای سال جبران شود. همزمان، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، ضمن تشریح وضعیت بارشی دو ماه ابتدایی پاییز، از کاهش 51 درصدی بارش‌های کشور نسبت به میانگین بلندمدت خبر داد. شاهرخ فاتح با اشاره به اینکه از ابتدای مهر 95 تا اول آذر، کل کشور حدود 14 میلی‌متر بارش دریافت کرده است، گفت: این میزان در مقایسه با بلندمدت که 29 میلی‌متر بوده، حدود 51 درصد کاهش داشته  و همچنین در مقایسه با سال گذشته که 68 میلی‌متر بارش داشته‌ایم، با کاهش 79 درصدی مواجه است. او با اشاره به وضعیت نامناسب بارشی در استان تهران در این بازه زمانی، اظهار کرد: استان تهران از ابتدای مهر تا اوایل آذر، 17 میلی‌متر دریافت بارش داشته است. این رقم در مقایسه با میانگین بارش بلندمدت که 42 میلی‌متر بوده، 61 درصد کاهش و در مقایسه با سال گذشته که 62 میلی‌متر بوده، 73 درصد کاهش داشته است. 
بارش‌ ماه‌های آینده نرمال خواهد بود
فاتح تأکید کرد: امیدواریم برای ماه‌های آذر و دی براساس پیش‌بینی‌ها، شرایط به نحوی پیش برود که به سمت شرایط طبیعی حرکت کنیم. آمارها حاکی از آن است که مهر و آبان سال 95 را در شرایط غیر‌طبیعی گذرانده‌ایم ولی انتظار داریم وضعیت بارشی برای ماه‌های آینده داشته باشیم و بسیاری از مناطق کشور در شرایط طبیعی قرار گیرد. 
او تأکید کرد: باید توجه داشت که شرایط طبیعی بارشی در ماه‌های آینده، نمی‌تواند عقب‌افتادگی بارش‌های مهر و آبان را به‌طور کامل جبران کند بلکه تنها روند کنونی کاهش بارش نسبت به بلندمدت که 51 درصد است را تا حدی تعدیل و بهبود خواهد داد. دمای کل کشور در ماه گذشته، یک درجه گرم‌تر از میانگین بلندمدت بوده است. این مقام مسئول در سازمان هواشناسی در ادامه به وضعیت دمایی آبان سال 95، اشاره و اظهار کرد: در ماه گذشته کل کشور یک درجه سلسیوس نسبت به شرایط بلندمدت گرم‌تر بوده است که در این میان، برخی استان‌ها نسبت به بلندمدت خود، گرم‌تر و برخی استان‌ها سردتر بوده‌اند. او افزود: استان‌های ایلام، لرستان و کردستان به ترتیب با 2,4 درجه، 2,3 درجه و 2,2 درجه سلسیوس، نسبت به شرایط بلندمدت خود گرم‌تر اما از‌سوی‌دیگر، استان‌های گلستان، گیلان و اردبیل به‌ترتیب با 1,3درجه، 0,9 درجه و 0,6 درجه سلسیوس نسبت به شرایط بلندمدت خود خنک‌تر بوده‌اند. فاتح در پایان با اشاره به وضعیت دمایی استان تهران در آبان 95 اظهار کرد: استان تهران در ماه گذشته نسبت به شرایط بلندمدت خود، 1,3درجه سلسیوس گرم‌تر بوده است. 
باران اجباری هم جواب نمی‌دهد
خیلی‌ها وقتی اوضاع را چنین می‌بینند، گزینه ایجاد باران‌های مصنوعی را پیش می‌کشند اما گویا این روش چنان ‌‌گران تمام می‌شود که انگیزه مسئولان برای انتخاب آن را از بین می‌برد؛ البته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌‌ای تهران، از احتمال اجرای باروری ابرها خبر داد و گفت: اعتبار لازم برای انجام این کار، حدود ۹ میلیارد تومان است. مدتی قبل، مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات باروری ابرها، در‌باره آخرین وضعیت انجام طرح باروری ابرها گفت: هنوز هیچ اعتباری به این مرکز تخصیص نیافته اما اگر اعتبارات به‌زودی تخصیص یابد از ۱۵ آبان، کار باروری ابرها را آغاز خواهیم کرد. به گزارش ایسنا، بنا به گفته محمدمهدی جوادیان‌‌زاده، تاکنون نامه‌نگاری‌های زیادی برای تخصیص اعتبارات، صورت گرفته که تا این لحظه نتیجه‌بخش نبوده است اما امیدواریم که این اعتبارات ‌ تخصیص یابد زیرا در غیر‌این‌صورت، باید انجام پروژه را به تعویق بیندازیم چون برای دریافت یک هواپیما به‌منظور باروری ابرها، نیازمند یک میلیارد تومان اعتبار هستیم که با احتساب سوخت، بیمه و هزینه‌های دیگر، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان هزینه برای مؤسسه به‌همراه دارد. این درحالی است که اگر کمبود بارندگی را با ابرهای بارانزا برطرف نکنیم، ممکن است در آینده نه‌چندان دور، شاهد خشکسالی شدیدی شویم که پیامدهای آن، قطعا غیر‌قابل جبران خواهد بود؛ بنابراین، عزم ملی و تخصیص بودجه به روش‌های جایگزین، تا حدودی می‌توانند به رفع این معضل کمک کنند تا علاوه بر شهروندان کنونی، آیندگان نیز بتوانند با استفاده از موهبت بارندگی از عواقب خشکسالی در امان باشند. حالا باید دید، ابرهای بارانزایی که تعدادشان هم نسبت به سال قبل کمتر به‌نظر می‌رسد، توان ایستادن در مقابل آلودگی و سبک‌کردن بارشان را بر فراز شهرهای بزرگ دارند یا باید دست به کار دیگری زد؟