جاده هایی که به ناکجا آباد ختم می شود

در وضعیت موجود که کشور با بحران‌های متعددی در حوزه آب و خاک و تنوع زیستی مواجه است، اهمیت شبکه مناطق حفاظت‌شده که تنها ١٠ درصد خاک سرزمین را تشکیل می‌دهند دوچندان می‌شود.

ارسال کننده : نادر زندی

البته اگر به یاد داشته باشیم که عمده این مناطق تنها نام «حفاظت‌شده» را روی کاغذ با خود یدک می‌کشند و به‌ندرت نشانی از حفاظت اصولی در آنها دیده می‌شود عمق فاجعه نیز دوچندان می‌شود.

با این‌ همه، هفته گذشته بدون توجه به همه فشارهایی که روی آخرین بازمانده زیستگاه‌های ایران وجود داشته، کلنگ جاده‌سازی در قلب یکی دیگر از پارک‌های ملی کشور به زمین خورد. جایی که اتفاقا آخرین محدوده رویشی جنگل‌های هیرکانی در مازندران و بسیار حساس و شکننده است و تخریب آن می‌تواند در سال‌های آتی موجب بروز سیل‌های ویرانگر دیگری در شهرستان نکا شود.

«پارک ملی پابند» اکنون سیزدهمین پارک ملی ایران است که قرار است قربانی جاده‌سازی‌های غیراصولی شود. بلدوزرها حدود یک کیلومتر در منطقه پیشروی کرده اما با ممانعت محیط‌بانان متوقف شده‌اند. این رخداد تلخ در شرایطی است که مطابق قانون، هرگونه عملیات عمرانی در هر ابعادی حتی در حد بوته‌کنی هم در پارک‌های ملی ممنوع اعلام شده است ولی بی‌توجه به این ممنوعیت، حالا قرار است نزدیک به پنج کیلومتر از جاده‌ای که قرار است دو روستا در دامغان و نکا را به هم وصل کند از میانه جنگل‌های هیرکانی و از قلب پارک ملی پابند عبور داده شود.

اینکه چرا هنوز در حوزه محیط‌ زیست اغلب درها روی همان پاشنه بی‌تدبیری می‌چرخد جای بحث فراوان دارد ولی ناگفته پیداست وقتی حتی بین مسئولان و کارشناسان و حتی محققان محیط‌ زیست اعتقادی قلبی به حفظ طبیعت وجود ندارد وقوع چنین رخدادهایی در پارک‌های ملی دیگر نباید دور از انتظار باشد.

شاید اگر این اعتقاد در روح جمعی جامعه محیط‌ زیست کشور و به‌ویژه بدنه مدیریتی سازمان متولی از گذشته تا امروز وجود می‌داشت، که قانون و ملاحظات کارشناسی مقدم بر هر مصلحتی است، اراضی ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله و آشوراده برای توریسم متمرکز و ناپایدار هرگز واگذار نمی‌شد.

بدیهی است زمانی که یک‌بار سازمان محیط‌ زیست در برابر خواسته‌های غیرقانونی دیگر دستگاه‌ها عقب‌نشینی می‌کند، عقب‌نشینی‌های بعدی نیز در پی خواهند آمد تا جایی که در بعضی موارد حتی مجریان طرح‌ها یا خود را مکلف به رعایت قانون نمی‌دانند و کار خود را می‌کنند یا محیط‌ زیست را تحت فشار گذاشته یا مانند فرماندار نکا مهلت ۴٨ساعته به سازمان محیط‌ زیست می‌دهند تا جاده‌سازی را در پارک ملی پابند بار دیگر آغاز کنند و درست به‌همین‌دلیل است که پارک‌های ملی کلاه قاضی، قمیشلو، بمو، گلستان، نای‌بند، سرخه‌حصار، خجیر، تنگ صیاد، تندوره و حتی دریاچه ارومیه و بختگان هم با جاده‌های متعدد قطع و تکه‌پاره شده‌اند.