کاهش سالانه ۱۱میلیارد متر مکعب از ذخایر آبی زیرزمینی

دکتر علی باقری، عضو هیات علمی گروه منابع آب دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت‌مدرس در هشتمین جلسه از جلسات هم‌اندیشی استادان دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت  مدرس با موضوع «مدیریت بحران آب یا بحران مدیریت آب» ضمن ارائه مفاهیم پایه در مورد چرخه آب در طبیعت و منابع آب زیرزمینی به منظور فراهم آوردن زمینه‌ درک مشترک اظهار کرد: چرخه آب در طبیعت یا سیکل هیدرولوژی یک چرخه طبیعی است که با انرژی خورشید باعث تبخیر آب از روی سطح اقیانوس‌‌ها و دریاها و تشکیل ابر می‌شود.

ارسال کننده : نادر زندی

 ابرها توسط انرژی باد به حرکت در می‌آیند و در مناطق مرتفع به شکل باران و برف رطوبت موجود در خود را به سطح زمین منتقل می‌‌کنند. بخشی از بارش رسیده به سطح زمین به اعماق آن نفوذ می‌‌کند و به آب‌های زیرزمینی می‌‌پیوندد و بخشی دیگر به شکل رواناب بر سطح زمین جاری می‌شود و در مسیر خود به سوی اقیانوس‌‌ها وظیفه توزیع آب به مصارف مختلف و حمل مواد و آلاینده‌ها را به انجام می‌‌رساند.

 وی افزود: فعالیت‌های انسانی در قالب تغییر کاربری اراضی، ورود آلاینده و برداشت از منابع آب بر مؤلفه‌‌های مختلف چرخه‌ آب تأثیر می‌گذارد و از این بابت بیلان طبیعی منابع آب دستخوش تغییر می‌شود، به طوری که امروزه در کشور با حدود 11 میلیارد متر مکعب در سال بیلان منفی منابع آب مواجه هستیم.

این به معنی آن است که در هر سال 11 میلیارد متر مکعب از ذخایر استاتیک آبی که در سفره‌‌های آب زیرزمینی طی قرون و اعصار ذخیره شده بودند، کم می‌‌شود. پیامد این موضوع پایین رفتن سطح تراز آب‌های زیرزمینی و به دنبال آن نشست زمین و ایجاد فروچاله در دشت‌ های کشور است. نمونه‌هایی از این نشست‌ها و فروچاله‌ها در دشت رفسنجان و دشت کبودرآهنگ به وقوع پیوسته است. به همین دلیل میزان مصرف از منابع آب باید کمتر از نرخ تجدید سالانه آن باشد.

 در ادامه جلسه در مورد عواملی بحث شد که خواسته یا ناخواسته باعث تقویت نیروی محرکه توسعه کشاروزی بوده است. از این دست عوامل، به نقش جهت‌گیری‌هایکشور در سیاست‌گذاری‌‌های اقتصادی اشاره شد که نمود آن در قالب قوانین کشور انعکاس پیدا کرده است.